Δημοσκοπήσεις κάτω από τη σκιά της αποχής του Α. Πνεύματος

Την αποχή, τον χειρότερο "εφιάλτη" τους αναφορικά με την αποκρυπτογράφηση των προθέσεων για την εκλογική αναμέτρησης της 7ης Ιουνίου, επεχείρησαν να ξορκίσουν όσοι συμμετείχαν σήμερα στην ανοικτή συζήτηση στην αίθουσα ανταποκριτών Ξένου Τύπου με τίτλο «Δημοσκοπήσεις και δημοκρατία: το διακύβευμα της 7ης Ιουνίου» την οποία διοργάνωσε η Ελεγκτική Δημοσκοπήσεων και ο ΣΕΔΕΑ.

Πιο συγκεκριμένα, αναφερόμενοι στην ιδιαιτερότητα των Ευρωεκλογών της 7ης Ιουνίου, οι ομιλητές τόνισαν το γεγονός ότι χαρακτηρίζονται από σχετικά χαλαρή ψήφο και μικρότερη εμπλοκή σε σύγκριση με τις βουλευτικές εκλογές, ιδιαιτερότητα που έχει ως συνέπεια τόσο την καθυστέρηση της απόφασης για το ποιο κόμμα θα επιλέξουν να ψηφίσουν οι ψηφοφόροι όσο και το χαμηλότερο και ενίοτε μη προβλέψιμο ποσοστό συμμετοχής κατά την ημέρα των εκλογών ειδικά στην περίπτωση των Ευρωεκλογών όπου ακολουθεί η αργία του αγίου Πνεύματος.

Διαπιστώθηκε λοιπόν η ανάγκη τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων που διενεργούνται 3 εβδομάδες πριν την 7η Ιουνίου, να σχολιάζονται και να ερμηνεύονται στο πλαίσιο αυτής της ιδιαιτερότητας. Στη συζήτηση συμμετείχαν οι κ. Η.Νικολακόπουλος, πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου Δημοσκοπήσεων, Σπ.Ζαβιτσάνος, πρόεδρος ΣΕΔΕΑ, Δ.Μαύρος, πρόεδρος Επιτροπής Δεοντολογίας ΣΕΔΕΑ και οι δημοσιογράφοι Π.Τσίμας και Σ.Κοτρώτσος.

Άλλο πρόθεση ψήφου και άλλο εκτίμηση εκλογικού αποτελέσματος

Από την πλευρά των εταιρειών δημοσκοπήσεων έγινε αναφορά στη διαφοροποίηση των δύο όρων που χρησιμοποιούνται κατά τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων: της πρόθεσης ψήφου και της εκτίμησης του εκλογικού αποτελέσματος.

Προκειμένου να αποφευχθεί η σύγχυση διευκρινίστηκε ότι η «πρόθεση ψήφου» αναφέρεται στην απάντηση των ερωτώμενου ως προς το τι θα ψηφίσει σε περίπτωση εκλογών και τα σχετικά αποτελέσματα περιλαμβάνουν τόσο τα ποσοστά των κομμάτων όσο και τα λευκά, άκυρα, αδιευκρίνιστη ψήφο, δεν γνωρίζω, δεν απαντώ κ.λ.π.

Η δε «εκτίμηση εκλογικού αποτελέσματος» αναφέρεται στην πρόβλεψη του αποτελέσματος της εκλογικής αναμέτρησης και είναι αποτέλεσμα είτε απλώς αναγωγής είτε συγκεκριμένης μεθοδολογικής προσέγγισης προκειμένου να εκτιμηθούν τα ποσοστά των κομμάτων κατά τις εκλογές (δεν συμπεριλαμβάνουν λοιπόν απαντήσεις του τύπου «δεν γνωρίζω ή δεν απαντώ» και απαντήσεις αδιευκρίνιστης ψήφου).

Διαπιστώθηκε επίσης η ανάγκη να αναφέρεται πάντα το δειγματοληπτικό σφάλμα, δηλαδή το περιθώριο λάθους ενός ερευνητικού αποτελέσματος το οποίο οφείλεται αποκλειστικά σε λόγους δειγματοληψίας, προκειμένου να αποφεύγεται η λανθασμένη διεξαγωγή συμπερασμάτων και να ερμηνεύονται ορθώς τα σχετικά ευρήματα και οι συγκρίσεις. Η δημοσιοποίηση του δειγματοληπτικού σφάλματος γίνεται ακόμη πιο σημαντική σε αμφίρροπες εκλογικές αναμετρήσεις μικρής διαφοράς μεταξύ των κομμάτων.

Τέλος, τονίστηκε η ανάγκη διαφοροποίησης των ιντερνετικών ερευνών από τις δημοσκοπήσεις οι οποίες προϋποθέτουν αντιπροσωπευτικό δείγμα σε σχέση με τα διαδυκτιακά ερωτηματολόγια που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες ατόμων.

Ο Δ. Μαύρος Διευθύνων σύμβουλος της MRB, αναφέρθηκε στον κώδικα δεοντολογίας που ετοιμάζεται ενώ επικέντρωσε την ομιλία του στα 8 σημεία που πρέπει να προσέξουν οι εταιρείες (εκτίμηση πρόθεσης ψήφου, αδιευκρίνιστη ψήφος, δείγμα, αποχή, σειρά ερωτήσεων, έρευνες στο Web, κ.ά.) ενώ πρόσθεσε ότι το διακυμαινόμενο εκλογικό σώμα ανέρχεται περίπου στο 8% με το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι θα ψήφιζαν και τα δύο μεγάλα κόμματα να έχει μειωθεί στο 1-1,2% έναντι 5-6% που ήταν στο παρελθόν.

Ο Ν. Νικαλακόπουλος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, τόνισε πόση σημασία έχει η αποχή αναφορικά με τον αριθμό των ψηφισάντων. Μάλιστα ανέφερε ότι η αποχή το καλοκαίρι του 2004 εκτοξεύθηκε από 400.000 στους 1.100.000 ψηφοφόρους. Με την «τροφική αλυσίδα» παρομοίασε την πρακτική της παραγγελίας και δημοσίευσης δημοσκοπήσεων από τα MME ο Σ. Κοτρώτσος, διευθυντής του «Ελεύθερου Τύπου», σε μια προσπάθειά του να καταδείξει πως οι δημοσκοπήσεις που δημοσιεύονται στα κυριακάτικα φύλλα τροφοδοτούν τις συζητήσεις σε ραδιοφωνικές εκπομπές τη Δευτέρα επηρεάζοντας έτσι το αποτέλεσμα του νέου κύματος δημοσκοπήσεων και ευνοώντας τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Τον λόγο πήρε ο Σπ.Ζαβιτσάνος Διευθύνων Σύμβουλος της AGB Nielsen Media Research, ο οποίος αναφερόμενος σε έρευνα που έχει γίνει στις ΗΠΑ τόνισε ότι η κοινή γνώμη χειραγωγείται από τις έρευνες και τα ΜΜΕ κατά πως τη συμφέρει.

Στον κίνδυνο που προκύπτει από την πληθωρική και δίχως όρια δημοσίευση δημοσκοπήσεων αναφέρθηκε τέλος ο Π.Τσίμας (Mega) ο οποίος πρόσθεσε ότι «συχνά τα media μη έχοντας δημοσιογραφική ύλη, δημοσιοποιούν μια έρευνα αντικαθιστώντας το ρεπορτάζ και την είδηση με στοιχεία εταιρειών δημοσκοπήσεων. Ετσι και τα ΜΜΕ χρησιμοποιούν ως άλλοθι την έγκυρη έρευνα (δεν το λέω εγώ, η έρευνα το λέει) και ο πολιτικός επικαλείται τα ευρήματά της για να ανακτήσει ενδεχομένως τη χαμένη ου αξιοπιστία».